Các bệnh lý tuyến tiền liệt ở người cao tuổi

Tuyến tiền liệt là tuyến bao quanh đoạn đầu của niệu đạo. Niệu đạo dẫn nước tiểu từ bàng quang ra đến đầu dương vật. Một chức năng của tiền liệt tuyến là giúp kiểm soát nước tiểu bằng cách tạo áp lực trực tiếp đối với phần niệu đạo mà tiền liệt tuyến bao quanh. Ở những người 50-60 tuổi trở lên tuyến tiền liệt to dần, đó là biểu hiện rất bình thường của quá trình lão hóa. Tuy nhiên, nếu bắt đầu có hiện tượng đi tiểu khó và đau, người cao tuổi cần đến gặp bác sĩ vì lúc này tuyến tiền liệt đã ở trạng thái bệnh lý.

Tuyến tiền liệt có chức năng sản xuất chất tiết, giữ cho niêm mạc niệu đạo được ẩm ướt và góp phần tạo tinh dịch. Nó nằm ngay dưới bàng quang và trước trực tràng. Lúc bé trai ra đời, tuyến tiền liệt nặng khoảng một vài gam. Đến tuổi dậy thì, do tác động của nội tiết tố androgen, nó trở nên to hơn và ngừng phát triển ở tuổi 20. Đến tuổi già, tuyến này lại to dần ra, nhiều trường hợp dẫn đến phì đại. Người cao tuổi cũng dễ mắc các bệnh lý khác ở cơ quan này như viêm và ung thư. Mỗi bệnh lý có những đặc điểm riêng:

- Phì đại tuyến tiền liệt (còn gọi là u xơ tuyến tiền liệt): Tuyến tiền liệt to đến mức chèn ép và đẩy lệch niệu đạo; bàng quang không tống được hết nước tiểu nên càng giãn ra, làm thành khối cầu bàng quang ở bụng. Bàng quang bị kích thích tăng hoạt động, gây tiểu nhiều lần trong ngày, mỗi lần đi tiểu chỉ ra một ít (tiểu lắt nhắt).

- Viêm tuyến tiền liệt: Thường do các bệnh nhiễm khuẩn lây truyền qua đường sinh dục, tiết niệu (như viêm bể thận, bàng quang, niệu đạo) gây ra, có thể gặp cả ở người trẻ tuổi. Dấu hiệu chủ yếu là tiểu buốt, đau và tiểu lắt nhắt, nhiều khi kèm sốt nhẹ, mệt mỏi.

- Ung thư tuyến tiền liệt: Là loại ung thư biểu mô, nhanh chóng tiến triển và di căn, dẫn đến tử vong. Triệu chứng sớm của ung thư tuyến tiền liệt cũng tương tự phì đại tuyến tiền liệt: khó tiểu tiện, tiểu lắt nhắt, đau, có trường hợp tiểu ra máu. Khi bệnh nhân thấy tiểu khó hoặc niệu đạo bị tắc nghẽn hoàn toàn, có thể ung thư đã lan đến bàng quang và niệu quản.

Nếu người cao tuổi chỉ có biểu hiện tiểu tiện nhiều lần hơn so với thời trẻ thì đó là biểu hiện sinh lý do tuổi tác, không cần điều trị. Nhưng nếu kèm theo tiểu nhiều lần là các dấu hiệu tiểu lắt nhắt, khó tiểu, tiểu đau buốt... thì phải nghĩ đến bệnh lý tuyến tiền liệt và đi khám ở chuyên khoa tiết niệu ngay. Việc thăm khám sớm (thăm dò trực tiếp trực tràng, siêu âm, chụp hình có cản quang) rất quan trọng, giúp xác định bệnh kịp thời và điều trị đúng lúc.

Càng về già thì khả năng mắc các bệnh lý về tuyến tiền liệt càng nhiều. Tùy theo từng loại bệnh của tuyến tiền liệt (viêm, u xơ hay ung thư) mà bác sĩ sẽ lựa chọn cách điều trị phù hợp cho từng bệnh nhân như sử dụng kháng sinh, hoóc môn, xạ trị hoặc cắt bỏ tuyến tiền liệt. Việc điều trị càng sớm thì khả năng khỏi bệnh càng cao. Thậm chí, ngay cả với bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt, bệnh nhân cũng sẽ có cơ hội kéo dài cuộc sống nếu được phẫu thuật kịp thời.

Posted in: Bệnh phì đại tiền liệt tuyến